Stressed spelled backwards is desserts, διάβασα κάπου χαζεύοντας στο ίντερνετ, ελληνιστί το «άγχος» μας μπορεί να διαβαστεί και ως… «επιδόρπιο», αν βάλουμε λίγη φαντασία και παίξουμε με τα γράμματα. Πόσο πιο εύκολα θα ήταν αλήθεια όλα, αν βλέπαμε το πραγματικό πρόσωπο τέτοιων, αγχωτικών καταστάσεων και δεν πνιγόμασταν «σε μια κουταλιά νερό» που λέει και ο σοφός λαός. Αν και εσείς δεν… ξέρετε καλό κολύμπι, δεν ανήκετε στην κατηγορία των «χαλλλαρών» ανθρώπων και το άγχος αποτελεί παράγοντα της καθημερινότητάς, και πιο συγκεκριμένα, κομμάτι της εργασίας και του εργασιακού χώρου, τότε… φάτε μια σοκολάτα! Αστειεύομαι. Αν και τα γλυκά βοηθούν – έστω και παροδικά – σε τέτοιες καταστάσεις οι αιτίες και η πηγή του άγχους βρίσκονται κάπου βαθύτερα.
Ο όρος άγχος (ή γνωστό και ως στρες) προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ρήμα ἄγχω, που σημαίνει σφίγγω ή πνίγω. Το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση του οργανισμού μας σε μια απειλή ή σε μια αίτηση για την αντιμετώπιση απαιτητικών – δύσκολων καταστάσεων, αποτελεί προσαρμοστικό και χρήσιμο μηχανισμό για την επιβίωση του ανθρώπου. Όταν κάποιος νιώθει στρες το σώμα του είναι σε ένταση και ο εγκέφαλος του πυροδοτείται από πολλαπλές σκέψεις. Ο κάθε άνθρωπος εκτίθεται καθημερινά σε καταστάσεις στρες, αλλά ο καθένας τις αντιμετωπίζει διαφορετικά. Όταν όμως αυτό βιώνεται πια σε υπερβολικό βαθμό μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία.
Είναι αρκετά συνηθισμένο η δουλειά συχνά να προκαλεί πίεση και δυσάρεστα συναισθήματα. Πότε όμως αυτή η πίεση και τα «μαύρα σύννεφα» γίνονται πλέον υπερβολικά; Τι είναι το εργασιακό άγχος; Μπορεί κάποιος να απαλλαγεί και με ποιον τρόπο; Το εργασιακό άγχος, λοιπόν, μπορεί να προκύψει σε περιπτώσεις όπου η πίεση είναι μεγάλη, ή σε περιπτώσεις μη επαρκούς ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις του εργαζομένου. Επομένως, όταν ως εργαζόμενος πρέπει ξαφνικά να αντιμετωπίσει είτε πιεστικές καταστάσεις, είτε υπερβολικές απαιτήσεις κατά τη διάρκεια της εργασίας του, στις οποίες όμως δεν μπορεί να ανταπεξέλθει, τότε είναι που βιώνει ένα επιβλαβές για την υγεία του και – κατ' επέκταση και για τις εργασιακές του επιδόσεις – άγχος. Το άγχος χωρίζεται σε «καλό» και «κακό», ενώ το «δημιουργικό» άγχος για τους εργαζομένους είναι αυτό που τους ωθεί και τους παρακινεί στην εργασία τους, χωρίς να τους μπλοκάρει.
Πώς μπορεί κάποιος να καταλάβει ότι πάσχει από εργασιακό άγχος; Υπάρχει αλλαγή στην ίδια τη συμπεριφορά του εργαζομένου. Γίνεται ευερέθιστος, πολλές φορές με τάσεις να κλαίει ή να βουρκώνει. Μπορεί να παρουσιάσει κυκλοθυμικές ή και επιθετικές συμπεριφορές. Το εργασιακό άγχος πολλές φορές θα οδηγήσει τον εργαζόμενο στην απουσία του από την εργασία, καθώς αποφεύγει να πηγαίνει στη δουλειά του. Ο ίδιος γίνεται σταδιακά ασυνεπής, έχει δυσκολία στη διαχείριση του χρόνου του, καθυστερεί να ολοκληρώσει τη δουλειά που του έχει ανατεθεί, δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί. Το εργασιακό άγχος μπορεί να οδηγήσει είτε σε εργασιομανία, είτε σε πολύ χαμηλές επιδόσεις και εργατικότητα.
Υπάρχουν όμως τρόποι αντιμετώπισης; Χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια από τον εργαζόμενο, αφού αναγνωρίσει τα συμπτώματα, καθώς πρέπει να πάρει κάποιες αποφάσεις σχετικά με τη διαχείρισή του.
Γενικά, χρειάζεται προσπάθεια για καλύτερη οργάνωση του χρόνου, για παράδειγμα, κρατήστε κάποιες σημειώσεις, ένα ημερολόγιο, μια λίστα με τις υποχρεώσεις και τις δουλειές που έχετε να κάνετε κατά τη διάρκεια της ημέρας ακόμη και της εβδομάδας. Η ακαταστασία γενικά διευκολύνει την αίσθηση απώλειας του ελέγχου και δημιουργεί άγχος. Επίσης, προσπαθήστε να βελτιώσετε το εργασιακό σας περιβάλλον. Κάντε γνωριμίες στη δουλειά, αντιμετωπίστε κρίσεις και συγκρούσεις στον εργασιακό σας χώρο, προσθέστε προσωπικές «πινελιές» στο γραφείο σας, μικροαντικείμενα, φωτογραφίες μπορούν να σας κάνουν να αισθανθείτε οικεία και να χαλαρώσετε. Προσοχή όμως στις υπερβολές (μην αφισοκολλήσετε τον τοίχο πίσω σας με φωτογραφίες από προσωπικές σας στιγμές) και στην αισθητική των υπολοίπων (ναι, να αισθανθείτε οικεία, αλλά χωρίς να επεμβαίνετε στον προσωπικό χώρο των συναδέλφων, εξάλλου πρόκειται για δημόσιο χώρο, μην το ξεχνάτε).
Προσπαθήστε να βάλετε περισσότερη άσκηση στη ζωή σας και αγχολυτικές δραστηριότητες στο πρόγραμμά σας. Αφήστε τις σκοτούρες του γραφείου πίσω από την πόρτα, όσο αυτό είναι εφικτό, και διασκεδάστε. Μοιραστείτε με τους κοντινούς σας ανθρώπους αυτά που σας απασχολούν. Συζητώντας, θέματα που σάς φαίνονται πολύ σοβαρά, αυτά μπορούν να απομυθοποιηθούν και να μπουν στην κατάλληλη θέση απλά ακούγοντας και μια άλλη γνώμη. Εξάλλου τίποτα δεν είναι άλυτο. Τέλος, μην ξεχνάτε να διατηρείτε μια θετική στάση για την εργασία σας, διώξτε τις αρνητικές σκέψεις και τα «μαύρα σύννεφα» και αποκτήστε κίνητρο και για άλλα πράγματα.